Κείμενα

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από ερευνητική εργασία που αφορά τη μελέτη λειτουργίας δύο σχολείων της Σουηδίας.Στην παρούσα δημοσίευση παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα μόνο από το ένα σχολείο.

Τα δημόσια ή ανεξάρτητα σχολεία (ιδιωτικά) του εκπαιδευτικού συστήματος της Σουηδίας χαίρουν μορφές διοικητικής, παιδαγωγικής και οικονομικής αυτονομίας. Για παράδειγμα στο κάθε σχολείο και για κάθε εγγεγραμμένο/φοιτώντα μαθητή παρέχεται ένα σταθερό ποσό, κάτι που εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των σχολείων. Ένας ανταγωνισμός που δημιουργεί άλλους στόχους στο εκπαιδευτικό προσωπικό και στη σχολική μονάδα, πέρα από τους αυτονόητους.

Η περιγραφή των αρνητικών δεδομένων της σχολικής αυτονομίας πιστεύουμε ότι συμβάλλει στην κριτική προσέγγιση θέσεων, που διατυπώνονται αυτές τις μέρες, σχετικά με τις αλλαγές που σχεδιάζονται για αυτονομία των σχολικών μονάδων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Συνέντευξη με την διευθύντρια του σχολείου στο Stenhagenskolan

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει στο σημείο αυτό να γίνει στην διοίκηση του σχολείου αυτού αλλά και γενικά των σουηδικών σχολείων. Είχαμε την ευκαιρία κατά την διάρκεια της επίσκεψης μας στο σχολείο να έχουμε μια σύντομη μεν, αρκετά διαφωτιστική δε, συνομιλία με την διευθύντρια, η οποία μας διαφώτισε σε πολλά σημεία τα οποία αγνοούσαμε για το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σύστημα:

Στην Σουηδία ο/η διευθυντής του κάθε σχολείου είναι σαν διευθυντής κάποιας πολυεθνικής εταιρείας. Πρέπει να κάνει εκείνες τις επιλογές που να κάνουν το σχολείο του ανταγωνιστικό ως προς τα άλλα, ώστε να προσελκύει όσο το δυνατόν περισσότερους μαθητές/τριες και με αυτόν τον τρόπο να λαμβάνει από το σουηδικό κράτος ένα συγκεκριμένο ποσό, που αναλογεί σε κάθε μαθητή/τρια που φοιτά στα σχολεία του κράτους. Έτσι, η διευθύντρια ενός σουηδικού σχολείου επιφορτίζεται με πολύ περισσότερες αρμοδιότητες από ό,τι αν ασκούσε το ίδιο επάγγελμα στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, είναι αυτή η υπεύθυνη και όχι το κράτος για τους υπαλλήλους που θα προσλάβει, κάτι το οποίο κάνει βάσει των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών και όχι βάσει κάποιας διαδικασίας διορισμού, όπως είθισται στην Ελλάδα (ΑΣΕΠ). Επιπλέον, είναι υπεύθυνη αυτή, ώστε το σχολείο να ξεχωρίζει και να είναι πιο ανταγωνιστικό και δελεαστικό σε σύγκριση με τα υπόλοιπα: όσο περισσότερους μαθητές/τριες έχει το σχολείο, τόσο περισσότερους θα προσεγγίσει και τόσο περισσότερα χρήματα θα λάβει από το κράτος. Τα αυξημένα έξοδα με την σειρά τους συνεπάγονται υψηλού επιπέδου παροχές, υψηλά αμειβόμενο προσωπικό, άριστο υλικοτεχνικό περιβάλλον και μια ατμόσφαιρα που θα ενθαρρύνει την καλλιέργεια υψηλού γνωστικού-ηθικού χαρακτήρα ατόμων.

Όπως υπογράμμισε η διευθύντρια, κάτι τέτοιο είναι απίστευτα αγχωτικό και απαιτεί άψογο συντονισμό και μεγάλη υποστήριξη από όλο το διοικητικό περιβάλλον του σχολείου. Στην περίπτωση του Stenhagenskolan, παρά τις προσπάθειες της διευθύντριας, το σχολείο δεν μπορεί να θεωρηθεί εξίσου ανταγωνιστικό με αυτά των γύρω περιοχών. Μάλιστα, το πολλών τετραγωνικών σχολείο φαίνεται σχεδόν άδειο, αφού οι μαθητές/τριες, που φοιτούν σε αυτό είναι πολύ λιγότεροι από τις δυνατότητες του. Φυσικά, λίγοι μαθητές/τριες σημαίνει και λίγες οικονομικές παροχές από το κράτος, κάτι που ίσως εξηγεί ελλείψεις του σχολείου, όπως χαμηλή θέρμανση και έλλειψη καθηγητών/τριών σημαντικών ειδικοτήτων. Η διευθύντρια, όμως θεωρεί πως τα προφίλ που διατηρεί το σχολείο αργά ή γρήγορα θα προσελκύσουν υποψήφιους μαθητές/τριες και θα το κάνουν αρκετά ανταγωνιστικό, ώστε να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση.

Απόσπασμα από την ερευνητική εργασία των Σοφία Αντερά, Ουρανία Μπούγα
"Η μελέτη περίπτωσης δύο δημοτικών σχολείων στην Σουηδία"
δημοσιεύμένο στο paroutsas.jmc