Κείμενα

Τα τελευταία 300 και ειδικά 50 χρόνια η ανακάλυψη διάφορων επιστημονικών γεγονότων συνέβαλε μέγιστα στην πρόοδο του τρόπου ζωής αλλά και του τρόπου σκέψης των ανθρώπων. Ένα από αυτά τα επιστημονικά γεγονότα είναι και η ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, όπου άλλαξε την ζωή και τις συνήθειες χιλιάδων ανθρώπων, αλλά και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Στον ηλεκτρισμό οφείλεται η μεγάλη πρόοδος στον τελευταίο αιώνα. Ούτε τα αυτοκίνητα, ούτε τα αεροπλάνα, οι τηλεοράσεις, τα τηλέφωνα, οι υπολογιστές και ότι άλλο μπορούμε να σκεφτούμε δεν θα υπήρχαν σήμερα χωρίς τον ηλεκτρισμό. Πρόκειται λοιπόν για ένα επιστημονικό γεγονός που έχει επηρεάσει τον ανθρώπινο πολιτισμό και αποτελεί αξιοσημείωτο σταθμό στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μια μορφή ενέργειας που έχει γίνει εντελώς απαραίτητη στην καθημερινή ζωή, κατέχει κεντρική θέση στην σύγχρονη επιστημονική σκέψη και εμφανίζεται ταυτόχρονα σαν υπηρέτης και επικυρίαρχος του ανθρώπου.

Στο σύμπαν εμφανίστηκαν από τις πρώτες κιόλας στιγμές ηλεκτρικά φαινόμενα. Πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν δεν υπήρχε ίχνος ζωής στον πλανήτη μας, εμφανίστηκαν οι πρώτες αστραπές στον ουρανό. Τα ηλεκτρικά φαινόμενα παίζουν σημαντικό ρόλο και στη λειτουργία των οργανισμών. Τα μάτια δέχονται φωτεινές ακτίνες και τις μετατρέπουν σε στοιχειώδη ηλεκτρικά σήματα, που μεταδίδονται στον εγκέφαλο από τα νεύρα. Η αντίληψη και η σκέψη, αλλά ακόμα και η ικανότητα της κίνησης, εξαρτώνται ολοκληρωτικά από τα στοιχειώδη ηλεκτρικά σήματα, που διαδίδονται αστραπιαία μέσα από το νευρικό δίκτυο του ανθρώπινου εγκεφάλου. Αλλά και στο ζωικό βασίλειο έχουμε παραδείγματα ζώων που "χρησιμοποιούν" τον ηλεκτρισμό. Ο μύς ενός ζώου δημιουργεί διαρκώς μικρούς ηλεκτρικούς παλμούς, πράγμα που κάποιοι οργανισμοί εκμεταλλέυονται για να κυνηγήσουν τα θηράματα τους. Ο καρχαρίας για παράδειγμα έχει περίπου 1000 ακίδες που ενεργοποιούνται από τον ηλεκτρισμό στην επιδερμίδα του, όπου συγκεντρώνουν ηλεκτρικά σήματα από ηλεκτροπαραγωγικούς μύς και τα εκμέμπουν στο περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό ο καρχαρίας προσανατολίζεται προς το θήραμα του με μεγάλη ακρίβεια.

Οι κεραυνοί ωστόσο είναι ένα φαινόμενο εξαιρετικής βιαιότητας και ομορφιάς και αποτελούν την εμφάνιση του ηλεκτρισμού στην φύση. Η αστραπή προέρχεται από την εκφόρτιση ηλεκτρικών φορτίων που έχουν συσσωρευτεί στα σύννεφα. Η ηλεκτρική ενέργεια που απελευθερώνεται μετατρέπεται σε φωτεινή ακτινοβολία, θερμότητα και εκκωφαντικό ήχο, που όλα αυτά μας δίνουν τον κεραυνό. Ορισμένοι επιστήμονες (με πρωτοπόρο τον Βενιαμίν Φραγκλίνο) παρατηρώντας τους κεραυνούς άρχισαν να μελετούν τον ηλεκτρισμό και να αφαιρούν το μυστήριο που τον περιέβαλλε.

Έπειτα, από πολύ παλιά οι Έλληνες προσπάθησαν να κατανοήσουν και να περιγράψουν τον ηλεκτρισμό. Είναι οι πρώτοι που γνώρισαν την ιδιότητα του ηλεκτρισμού να έλκει διάφορα αντικείμενα, αφού τα παλιά χρόνια διάφοροι παιδαγωγοί συνήθιζαν να επιδεικνύουν την ηλεκτρική έλξη διαφόρων αντικειμένων. Επίσης, οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την ιδιότητα ενός ψαριού, της μαρμαιρούσας (μουδιάστρας), να δημιουργεί με τα χτυπήματα της ηλεκτρικές εκκενώσεις και σαν ζωντανή μπαταρία να στέλνει ηλεκτρικά κύματα που προκαλούν ηλεκτροσόκ σε όσους εχθρούς την πλησιάζουν. Μάλιστα αναφέρεται ότι ο Αριστοτέλης υπήρξε ο πρόδρομος των λεγόμενων σήμερα μέσων ηλεκτροθεραπείας, αφού χρησιμοποίησε τα χτυπήματα του ψαριού αυτού και θεράπευσε κάποιον που έπασχε από αρθριτικά.

Πρώτος ο Θαλής ο Μιλήσιος , ένας Ελληνας μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος, τον 7ο αι. π.Χ, παρατήρησε ότι τρίβοντας το ήλεκτρο (κεχριμπάρι) πάνω σε μάλλινο ύφασμα, αποκτούσε αυτό την ιδιότητα να έλκει διάφορα ελαφρά σώματα όπως λεπτά φύλλα χρυσού. Από το πείραμα του αυτό προέρχεται ο όρος "ηλεκτρισμός" , από τη ελληνική λέξη "ήλεκτρο" που σημαίνει κεχριμπάρι.

Ωστόσο στην εποχή του Μεσαίωνα, δεν σημειώθηκε κάτι σημαντικό όσον αφορά τον ηλεκτρισμό. Επειδή οι επιστήμονες δεν είχαν στην διάθεση τους μπαταρίες για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, ηλέκτριζαν αντικείμενα, τρίβοντας κάποια συγκεκριμένα υλικά. Την παρατήρηση του Θαλή, επανέλαβε ο γιατρός της βασίλισσας της Αγγλίας Γκίλμπερτ (1544-1603) και με άλλα σώματα, όπως το γυαλί, τη ρητίνη, το θείο, τα οποία ονόμασε ιδιοηλεκτρικά και τ' άλλα σώματα, όπως τα μέταλλα, που ονόμασε ανηλεκτρικά. Τα πρώτα είναι τα λεγόμενα μονωτικά ή κακοί αγωγοί του ηλεκτρισμού και τα δεύτερα είναι οι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού. Ο Γκίλμπερτ ήταν ένας από τους πρώτους που διερεύνησαν τα ηλεκτρικά και μαγνητικά φαινόμενα και ο πρώτος που έκανε τη σωστή παρατήρηση οτι υπάρχουν δύο είδη ηλεκτρισμού. Ακόμη, με τα πειράματα του απέδειξε ότι δυό αντικείμενα με το ίδιο είδος ηλεκτρισμού απωθούνται, ενώ δυό άλλα με διαφορετικά είδη ηλεκτρισμού έλκονται. Εφεύρε το ηλεκτροσκόπιο και πρωτοχρησιμοποίησε τον όρο "ηλεκτρικός".

Κατά τον 18ο αιώνα , πολλοί επιστήμονες έκαναν πειράματα με ηλεκτρικά φορτία. Το κίνητρο τους ήταν η γοητεία και όχι η πρακτική εφαρμογή του ηλεκτρισμού. Μελέτησαν την συμπεριφορά του ηλεκτρικού φορτίου σε διάφορα υλικά και παρατήρησαν ότι μπορεί να δώσει οπτικά φανόμενα. Επινόησαν ειδικά όργανα για την ανίχνευση και την μέτρηση του και οι ανακαλύψεις τους για την εποχή τους συνιστούσαν πολύ μεγάλη πρόοδο.

Ο Ότο φον Γκέρικε, δήμαρχος του Μαγδεβούργου, κατασκεύασε την πρώτη ηλεκτρική μηχανή. Αυτός έκανε μια σφαίρα από θειάφι που περιστρεφόταν, πάνω στην οποία έβαζε ένα άτομο τα χέρια του για την ανάλογη τριβή. Με την τριβή αυτή παραγόταν ηλεκτρικός σπινθήρας. Ο Γκρέι είναι ο πρώτος που μετέφερε με επιτυχία ηλεκτρική ενέργεια.Υποστήριζε ότι κάθε αντικείμενο που έρχεται σε επαφή με ένα φορτισμένο σώμα θα ηλεκτριστεί και το ίδιο. Την εργασία του συνέχισε ο Ντι Φε (1689 -1739) που ανακάλυψε την ιδιότητα της ηλεκτρίσεως όλων των σωμάτων. Αυτός χρησιμοποίησε τους όρους υαλώδης και ρητινώδης ηλεκτρισμός. Χάρη στον Πίτερ Βαν Μούσενμπρουκ το 1746 έγινε δυνατή η μελέτη των ηλεκτρικών σπινθήρων στην πόλη Λούγδουνο της Ολλανδίας. Ακόμα, ο Κούλομ πραγματοποίησε τις πρώτες ποσοτικές μελέτες των ηλεκτρικών φαινομένων, χρησιμοποιώντας μια ζυγαριά συστροφής. Μετά από τα πολλά πειράματα που πραγματοποίησε διατύπωσε και το δικό του νόμο, τον " νόμο του αντίστρογου τετραγώνου", όπου η ελκτική δύναμη ανάμεσα σε δυό φορτισμένα σώματα είναι αντριστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης τους και ανάλογη των φορτίων τους.

Ακολούθησε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος (1706-1790) που χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο ηλεκτρικό φορτίο. Ως το 1752 υπήρχε διαχωρισμός του ηλεκτρισμού σε δύο "είδη". Αυτά τα "είδη" έγιναν συγκεκριμένα από τον Φραγκλίνο ο οποίος όρισε το "ηλεκτρικό φορτίο" ως ένα ιδιόρρυθμο είδος ρευστού που διαχέεται στα υλικά αντικείμενα και μπορεί να μεταπηδήσει από ένα σώμα σε άλλο προκαλώντας σπινθήρα. Τα δύο είδη φορτίου ονομάστηκαν αυθαίρετα θετικό (+) και αρνητικό (-). Ο Φραγκλίνος επίσης ήταν ο άνθρωπος που πρώτος περιέγραψε με το περίφημο πειραμά του το φαινόμενο του κεραυνού.

Tο πείραμα του Φραγκλίνου

Στο πείραμα αυτό ο Φραγκλίνος έδεσε ένα κλειδί στο μεταξένιο νήμα ενός χαρταετού, τον οποίο πέταξε στη διάρκεια μιας καταιγίδας. Σύντομα διαπίστωσε ότι το μεταλλικό κλειδί είχε φορτιστεί ηλεκτρικά, αφού όταν πλησίασε σε αυτό το χέρι του, δημιουργήθηκαν σπινθήρες και ένιωσε ένα σοκ. Ο ηλεκτρισμός πέρασε από τα σύννεφα στο κλειδί μέσω του νήματος. Έτσι, ο Φραγκλίνος απέδειξε ότι ο κεραυνός είναι μια ηλεκτρική εκκένωση μεταξύ του σύννεφου και του εδάφους. Αργότερα κατασκεύασε ένα αλεξικέραυνο, μια σιδερένια δηλαδή ράβδο, προσαρμοσμένη στο πιο ψηλό σημείο ενός κτιρίου και γειωμένη με σύρμα. Όταν χτυπούσε το κτίριο κεραυνός, αυτός εκφορτιζόταν μέσω της ράβδου και του σύρματος στη γη χωρίς να προκαλεί ζημιές.

Οι ανακαλύψεις από δω και πέρα διαδέχτηκαν η μια την άλλη.
Ο επιστήμονας που μετά τον Φραγκλίνο έδωσε μεγάλη ώθηση στις γνώσεις μας για τον ηλεκτρισμό ήταν ο Άγγλος Φαραντέι. Ο Φαραντέι ήταν ένας από τους θεμελιωτές των σύγχρονων αντιλήψεων για το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Πρώτος αυτός χρησιμοποίησε τις δυναμικές γραμμές για την περιγραφή ενός πεδίου δυνάμεων. Απέδειξε ακόμη την "Αρχή Διατήρησης του Φορτίου" και δημιούργησε τον γνωστό "Κλωβό του Φαραντέι", ο οποίος στηρίζεται στο γεγονός, ότι οι καλοί αγωγοί σχηματίζουν στο εσωτερικό τους "ασπίδα" έναντι των ηλεκτρικών αλληλεπιδράσεων.Τέλος , Ο Φαραντέι έδειξε τη μετατροπή της μηχανικής ενέργειας σε ηλεκτρική.

Στην συνέχεια, ο Σκωτσέζος Μάξγουελ ήταν αυτός που ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο τομέα του ηλεκτρισμού τον ηλεκτρομαγνητισμό. Το έργο του στον ηλεκτρομαγνητισμό ήταν αυτό που άνοιξε μια νέα εποχή στην επιστήμη, μια και αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της φιλοσοφίας του Νέυτωνα και της θεωρίας του Αϊνστάιν. Πρός τιμή του Μάξγουελ η ηλεκτρομαγνητική μονάδα μαγνητικής ροής ονομάστηκε "μονάδα Maxwell".

Επανάσταση στον ηλεκτρισμό έφερε ο Αμερικανός εφευρέτης Έντισον όπου έθεσε ηλεκτρισμό και μαγνητισμό σε πρακτικές εφαρμογές στην τηλεγραφία, την τηλεφωνία αλλά κυρίως στο φωτισμό και τη μεταφορά ισχύος. Ο Έντισον με την ανακάλυψη του λαμπτήρα πυρακτώσεως άλλαξε την ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Το 1874 βρήκε τρόπο να διατηρεί τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος σε ένα καρβουνιασμένο νήμα που βρισκόταν μέσα σε μια γυάλινη αμπούλα χωρίς αέρα. Το ηλεκτρικό ρεύμα θέρμαινε το νήμα ώσπου αυτό ακτινοβολούσε λευκό φως (λευκοπυρωνόταν). Η συσκευή ονομάστηκε ηλεκτρικός λαμπτήρας. Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή του Έντισον και στην ανάπτυξη της μεγάλης κλίμακας διανομής ηλεκτρισμού σε εργοστάσια, γραφεία και σπίτια.

Μαζί με τον Έντισον εργάστηκε και o Νίκολα Τέσλα, όπου έφτιαξε τον πρώτο επαγωγικό κινητήρα που αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τύπο ηλεκτρικού κινητήρα. Στον Τέσλα ανήκει επίσης ενας τύπος μετασχηματιστή που λειτουργεί με πολύ ψηλές συχνότητες και παράγει μεγάλες τάσεις.

Στην συνέχεια εμφανίζονται στο προσκήνιο ο Γκαλβάνι και ο Αλεσάντρο Βόλτα. Ο Βόλτα είχε κατασκευάσει μια συσκευή την ηλεκτροφόρο που, όπου παρήγε μικρές ποσότητες ηλεκτρικού φορτίου και το 1800 το βολταϊκό στοιχείο, που εξασφάλιζε συνεχή ηλεκτρική παροχή. Ο πρώτος πίστευε ότι ο ηλεκτρισμός μεταδίδεται από τα σώματα των οργανισμών όταν τα αγγίζουμε με δυο μέταλλα, ενώ αντίθετα ο Βόλτα υποστήριζε ότι οφείλεται στην επαφή μεταξύ δυο μετάλλων. Το βολταϊκο στοιχείο ήταν μια συσκευή που είχε διαδοχικά στρώματα χαλκού, ψευδαργύρου και χαρτονιού βυθισμένα σε αλατισμένο νερό. Λόγω της χημικής αντίδρασης των δύο μετάλλων δημιουργείται μια μόνιμη ηλεκτρική πηγή. Το "βολταϊκό στοιχείο" ήταν μια πρώτη μορφή μπαταρίας και με αυτό έγινε η μετάβαση από τον ηλεκτρισμό των ακίνητων φορτίων (στατικός), σε αυτόν των κινούμενων.

Στα μέσα του 19ου αιώνα αφθονούσαν οι οραματιστές που πάσχιζαν να αξιοποιήσουν πρακτικά τον ηλεκτρισμό, όπου άρχισε να χρησιμοποιείται σε ολοένα και μεγαλύτερη κλίμακα.

Οι μονάδες μέτρησης του ηλεκτρισμού

Αμπέρ:

Αμπέρ (σύμβολο: Α) ονομάζεται η μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI) και στο Σύστημα Μονάδων MKSA. Η μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος φέρει το όνομα του Γάλλου φυσικού Αντρέ Μαρί Αμπέρ (André-Marie Ampère), ο οποίος με τις εργασίες του υπήρξε από τους πρωτοπόρους στην αποκάλυψη των μυστικών του ηλεκτρομαγνητισμού. Το αμπέρ συγκαταλέγεται στις θεμελιώδεις μονάδες μέτρησης στο Διεθνές Σύστημα.

Συνηθέστερα υποπολλαπλάσια της μονάδας μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος είναι δύο: το μιλιαμπέρ και το μκροαμπέρ.
Το μιλιαμπέρ (mA) ισούται με ένα χιλιοστό του αμπέρ (1/1000 Α) και
το μικροαμπέρ (μA) ισούται με ένα εκατομμυριοστό του αμπέρ (1/1000000 Α)

Βολτ:
Το Βολτ (Volt) συμβολίζεται με το γράμμα (V) και είναι μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής τάσης. Ορίζεται ως η διαφορά δυναμικού μεταξύ δύο σημείων ενός αγωγού, όταν διέρχεται από αυτόν σταθερό ρεύμα ενός Αμπέρ και καταναλώνεται ισχύς ενός Βατ. Είναι παράγωγη μονάδα του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI) και έλαβε το όνομά της προς τιμή του Ιταλού φυσικού, Αλεσάντρο Βόλτα.

Κουλόμπ:
Το Κουλόμπ (Coulomb) είναι η μονάδα μέτρησης για το ηλεκτρικό φορτίο και το σύμβολό της είναι το C. Το όνομά της το πήρε από τον διακεκριμένο Γάλλο φυσικό, Σαρλ Ογκουστίν ντε Κουλόμπ. Το 1 Coulomb ορίζεται ως το ποσό του ηλεκτρικού φορτίου που περνάει μέσα σε ένα δευτερόλεπτο από έναν αγωγό ο οποίος και διαρέεται από ρεύμα έντασης ενός (1) αμπέρ.

Φαράντ:
Το Φαράντ (Farad, σύμβολο: F) είναι η μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής χωρητικότητας (capacitance) στο Διεθνές Σύστημα (International System) S.I.. Ισούται με την χωρητικότητα ενός πυκνωτή, ο οποίος έχει διαφορά δυναμικού ενός βολτ (volt) ανάμεσα στους οπλισμούς του, όταν το ηλεκτρικό φορτίο σε έναν απο τους οπλισμούς του είναι 1 Κουλόμπ (coulomb) και ο απέναντι οπλισμός έχει ίσο και αντίθετο φορτίο.

Ωμ:
Ωμ ή Ohm (συμβολίζεται με το ελληνικό γράμμα Ω) ονομάζεται η μονάδα μέτρησης του Διεθνούς Συστήματος για την μέτρηση της ηλεκτρικής (ή ωμικής) αντίστασης για συνεχές ρεύμα. Σε περίπτωση εναλλασσόμενου ρεύματος, το φυσικό μέγεθος που μετράται σε Ωμ είναι η εμπέδηση. Αντιστάτης, ωμικής αντίστασης 1 Ωμ προκαλεί στα άκρα του πτώση τάσης 1 V όταν διαρρέεται από συνεχές ρεύμα 1 A. Η μονάδα Ωμ πήρε το όνομά της από τον Γερμανό φυσικό Γκέοργκ Ωμ, οι μετρήσεις του οποίου τον οδήγησαν στη διατύπωση του ομώνυμου νόμου, που περιγράφει την αναλογία της ποσότητας συνεχούς ρεύματος με το λόγο της διαφοράς δυναμικού προς την ωμική αντίσταση του αγωγού.

Tρόποι παραγωγής ηλεκτρισμού

Ηλεκτρισμό παράγουμε με τους παρακάτω τρόπους:

Η τριβή:
Τρόπος πολύ παλιός. Κατασκευάστηκαν διάφορες μηχανές, όπως του Ράμσντεν (τρίψιμο γυάλινου δίσκου πάνω σε δερμάτινες βούρτσες), του Χόλτζ (τρίψιμο δυο γυάλινων δίσκων), του Βίμσουρστ (τρίψιμο δυο δίσκων με εβονίτη) κλπ. Ο ηλεκτρισμός που παράγεται συγκεντρώνεται σε δυο σφαίρες ή μεταλλικές ράβδους. Αν πλησιάσουν οι δυο σφαίρες, παράγεται ηλεκτρικός σπινθήρας. Ο ηλεκτρισμός αυτός δε μεταδίδεται και λέγεται στατικός.

Η χημική ενέργεια:
Πρώτος ο Βόλτα έφτιαξε ηλεκτρισμό με χημική ενέργεια (στοιχείο του Βόλτα). Όλα τα ξηρά στοιχεία (στήλες) μας δίνουν ρεύμα με χημική ενέργεια. Αντίθετα οι μπαταρίες (συσσωρευτές) μας δίνουν το ρεύμα που τους δώσαμε, με χημικές αντιδράσεις.
Η θερμότητα. Στη συγκόλληση δυο διαφορετικών μετάλλων παράγεται ηλεκτρισμός.

Το φως:
Το ηλιακό φως είναι μια απέραντη πηγή παραγωγής ηλεκτρισμού. Ακόμη στις μέρες μας δεν έχει πρακτικά εφαρμοστεί η μέθοδος παραγωγής ηλεκτρισμού από την ηλιακή ενέργεια. Πολλές μελέτες βρίσκονται στο στάδιο του πειραματισμού. Σύντομα όμως, με φωτοκυψέλες ή φωτοηλεκτρικά κύτταρα θα παράγουμε ηλεκτρισμό.

Ο μαγνητισμός:
Είναι ο κύριος και βασικός τρόπος παραγωγής ηλεκτρισμού.

O ηλεκτρισμός στα σπίτια μας

Σε πρώτη φάση χρησιμοποιήθηκε για τον ηλεκτροφωτισμό η μαζική διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι καταναλωτές αντί να παγιδεύονται με κεριά και λάμπες φωταερίου ή πετρελαίου, μπορούσαν πλέον να κάνουν την νύχτα μέρα με το πάτημα ενός διακόπτη. Οι αρχές προειδοποιούσαν τους άπειρους καταναλωτές για τους κινδύνους που συνόδευαν τον ηλεκτρισμό. Στις μεγάλες μεγαλουπόλεις έχουν εγκατασταθεί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί ισχύος, έτσι ώστε να μπορεί να είναι ηλεκτροδοτημένη η σύγχρονη πολιτισμένη κοινωνία.

Ο ηλεκτρισμός έγινε προσιτός σε κάθε μέση οικογένεια και οι άνθρωποι άρχισαν να ανακαλύπτουν τις καινούριες χρήσεις του. Η γκάμα των ηλεκτρικών συσκευών διευρύνθηκε και διευκόλυνε αφάνταστα τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Άς πάρουμε για παράδειγμα τις ηλεκτρικές κουζίνες που απελευθέρωσαν τα νοικοκυριά από τα κάρβουνα, τον καπνό και την στάχτη του παραδοσιακού φούρνου. Με το οικιακό δίκτυο εξασφαλίζονται τα ηλεκτρικά κυκλώματα μέσα στο σπίτι, με το μίξερ τα κτύπημα και το ανακάτεμα τον τροφίμων παύει να είναι μια κουραστική και χρονοβόρα διαδικασία, με την θερμάστρα και το πιστολάκι μαλλιών ουσιαστικά η ζωή μας γίνεται ευκολότερη.

O ηλεκτρισμός στην ιατρική

Όσον αφορά την ιατρική η ανθρώπινη ζωή εξαρτάται από διάφορα ηλεκτρικά φαινόμενα. Κάθε ένα περίπου δευτερόλεπτο, ο καρδιακός μυς μεταφέρει στοιχειώδη ηλεκτρικά σήματα που προκαλούν και συντονίζουν ένα χτύπο της καρδιάς. Αυτά τα σήματα στέλνουν μέσα από τους ιστούς του οργανισμού, την "ηχώ" τους μέχρι το δέρμα.

Στους ιστούς των οργανισμών, τα υδατικά διαλύματα των χημικών ουσιών συμπεριφέρονται σαν μέτριας απόδοσης αγωγοί του ηλεκτρισμού. Τα ηλεκτρικά σήματα του ανθρώπινου σώματος διαδίδονται ταχύτατα μέσα από το νευρικό σύστημα και οι γιατροί χρησιμοποιούν τους ηλεκτρικούς παλμούς στην διάγνωση και την θεραπεία ασθενειών. Οι χειρούργοι χρησιμοποιούν νυστέρια που θερμαίνονται από τον ηλεκτρισμό για να κόβουν και να σφραγίζουν μικρά αγγεία. Εξάλλου με το να διοχετεύσουμε ρυθμιζόμενα ηλεκτρικά ρεύματα στους ιστούς, μπορούμε να απαλλάξουμε τον ασθενή από τον πόνο. Τα ηλεκτρικά νυστέρια με ακτίνες λέιζερ επιτρέπουν την αναίμακτη διεξαγωγή λεπτών χειρουργικών επεμβάσεων. Με το ηλεκτροκαρδιογράφημα οι μικροσκοπικοί κυματισμοί του ηλεκτρικού ρεύματος περνάνε από τα όργανα του ανθρώπινου σώματος στους ιστούς, και από εκεί στην επιδερμίδα, όπου μπορούν να εντοπιστούν από μεταλλικούς ανιχνευτές και να εμφανιστούν σε οθόνες σαν κυματοειδείς καμπύλες. Μάλιστα με μια μέθοδο ανάλογη του ηλεκτροκαρδιογραφήματος μπορούμε να πάρουμε το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, το οποίο μας δίνει μια εικόνα της λειτουργίας του εγκεφάλου. Άλλες εφαρμογές του ηλεκτρισμού στην Ιατρική είναι ο τεχνητός βηματοδότης, ο οποίος καθορίζει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς όταν ο φυσικός υποστεί βλάβη, ο αξονικός τομογράφος, ο τεχνητός βηματοδότης και πολλές άλλες που αυξάνουν και βελτιώνονται καθημερινά.

O ηλεκτρισμός στις τηλεπικοινωνίες και την τηλεφωνία

Η συμβολή του ηλεκτρισμού στην τηλεπικοινωνία ήταν καθοριστική. Η τηλεγραφία ήταν μια από τις πρώτες και πιο επιτυχημένες εφαρμογές του ηλεκτρισμού. Ο πατέρας του τηλεγράφου θεωρείται ο Μορς. Ο τηλεγράφος ήταν ένα σύστημα αποστολής κωδικοποιημένων ηλεκτρικών παλμών από ένα μέρος σε κάποιο άλλο μέσω ενός απλού κυκλώματος με διακόπτη. Τα πρώτα μοντέλα του τηλεγράφου διέθεταν ένα ηλεκτρομαγνήτη και μια βελόνα, ενώ αργότερα προστέθηκε μια συσκευή με μελάνι που τύπωνε τελείες και παύλες πάνω στο χαρτί και τελικά καθιερώθηκε σε παγκόσμια κλίμακα. Η τηλεγραφία βελτιώθηκε με τον ασύρματο τηλεγράφο που λειτουργεί με ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Με τις τηλεγραφικές γραμμές οφελήθηκαν πολύ οι επιχειρηματίες για να παίρνουν γρήγορα πληροφορίες που αφορούσαν τις δουλειές τους.

Αργότερα έγινε δυνατή η μετατροπή της φωνής σε ηλεκτρικά σήματα και η αποστολή της σε μακρινές αποστάσεις, μέσω του τηλεφώνου. Για να μπορούν να επικοινωνήσουν δυο άτομα από απόσταση χρειαζόταν ένα πομπός και ένα δέκτης σε κάθε άκρο της γραμμής. Το τηλέφωνο έφερε κοντά τους ανθρώπους και μείωσε τις αποστάσεις που τους χωρίζουν. Αποτέλεσε ένα τρόπο επικοινωνίας των ανθρώπων και άλλαξε τις ζωές τους κατά πολύ, αν συγκρίνουμε το πόσο δύσκολη ήταν η επικοινωνία στα παλιά χρόνια. Αξίζει να θυμηθούμε τα περιστέρια που μετέφερναν μηνύματα για να αναλογιστούμε την αξία της ανακάλυψης του τηλεφώνου. Σημαντική θεωρείται και η εξέλιξη της ασύρματης επικοινωνίας.

Ηλεκτρισμός και τηλεόραση

Η τηλεόραση είναι ακόμα ένα ορόσημο στην ιστορία της χρησιμοποίησης του ηλεκτρισμού, όπου για την εξέλιξη της σημερινής της μορφής μόχθησαν μια σειρά από επιστήμονες. Μιλάμε δηλαδή για την ασύρματη μετάδοση εικόνων, που μεταδίδει και αυτή με την σειρά της πληροφορίες στον άνθρωπο και τον ενημερώνει για την επικαιρότητα. Ο άνθρωπος βλέποντας τι γίνεται σε ολόκληρη την ανθρωπότητα διευρύνει τον τρόπο σκέψης του και δεν παραμένει μόνο στον δικό του 'τοπικό' κόσμο, αλλά μεταφέρεται και στον κόσμο των άλλων. Δεν θα μπορούσε κανείς από εμάς να σκεφτεί την ζωή του χωρίς τηλεόραση. Είναι προφανές πως όταν δεν υπήρχε η τηλεόραση στις ζωές μας, δεν είχαμε πράσβαση στον γύρω κόσμο, η ζωή μας θα ήταν μονότονη και θα μπορούσε κανείς να μας χαρακτηρίσει ανθρώπινα όντα με στενόμυαλο τρόπο σκέψης.

http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1279